Informacje dotyczące posiedzenia Zespołu ds. Pragmatyki Zawodowej Nauczycieli – 12 grudnia 2024 r.
19 grudnia 2024
Informacja grudzień 2024 rok
Koleżanki i Koledzy,
W dniu 12 grudnia odbyło się na wniosek ZNP drugie posiedzenie Zespołu ds.
Pragmatyki Zawodowej Nauczycieli, podczas którego przedstawione zostały
rekomendacje oraz propozycje nowych regulacji na podstawie dotychczasowych prac
grup roboczych powołanych w ramach Zespołu.
ZNP zgłaszał szereg propozycji i trzeba przyznać, że znaczna ich część została
uwzględniona w zaproponowanych rozwiązaniach, co jest niewątpliwym sukcesem
związku. Dla nas to był pracowity rok, najpierw dogłębne rozpoznanie problemów,
potem analiza i wreszcie propozycja rozwiązania, w tym konkretne zapisy. Należy
uznać, że niewątpliwie jest to duży sukces naszego związku. Zmianie i
doprecyzowaniu ulegną przepisy istotne dla nauczycieli, a nie uregulowane w
prawidłowy sposób od kilkudziesięciu lat .
Zaproponowano realizację naszych postulatów w zakresie :
NAGRODY JUBILEUSZOWE
zmiana dotyczy wysokości nagrody jubileuszowej
po 40 latach pracy – jest 250 % będzie 300 %
i dodanie
po 45 latach pracy – nie było , będzie 400 %
str. 1
ODPRAWY EMERYTALNE
korzystniejsze ukształtowanie odpraw w związku z przejściem na emeryturę,
rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie
kompensacyjne.
Ujednolicone zostaną zasady odpraw emerytalno – rentowych dla nauczycieli
z odprawami przewidzianymi dla pracowników samorządowych.
po 10 latach pracy – dwumiesięczna odprawa
( obecnie – nauczyciel, który przepracował mniej niż 20 lat,)
po 15 latach pracy – trzymiesięczna odprawa
( obecnie – nauczyciel, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat )
po 20 latach pracy – sześciomiesięczna odprawa
( obecnie trzymiesięczna )
ŚWIADCZENIA KOMPENSACYJNE,
Poszerzona zostanie grupa uprawnionych , m.in. o nauczycieli centrów
kształcenia ustawicznego, młodzieżowych domów kultury, pałaców młodzieży,
szkolnych schronisk młodzieżowych.
Przedłużenie uprawnienia do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych o
10 lat, tj. do 2042 roku.
PENSUM – KSZTAŁCENIE ZAWODOWE
Ujednolicenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli
praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin
zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach
prowadzących kształcenie zawodowe. ( obecnie nauczyciele teoretycznych
przedmiotów zawodowych – 18 godz., praktycznych nie więcej niż 20 godz. )
Uregulowanie w ustawie Karta Nauczyciel kwestii OCHRONY
PRZEDEMERYTALNEJ w jednolity sposób dla nauczycieli zatrudnionych na
podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o
pracę na czas nieokreślony. W celu dochowania zasady równości w zakresie
ochrony przedemerytalnej nauczycieli bez względu na podstawę zatrudnienia
proponuje się kompleksowe uregulowanie w jednolity sposób.
Zdaniem ZNP, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego uregulowania wymaga
również brak odszkodowania za okres pozostawania bez pracy w przypadku
nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania , nie działa ochrona
przedemerytalna,
str. 2
– Wyrok Sądu Najwyższego Wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 2023
r. sygn..II PSKP 23/23 de lege ferenda – odejście od różnicowania
nauczycieli ze względu na podstawę zatrudnienia.
AWANS ZAWODOWY – skróceniu do 1 roku ulegnie okres zatrudnienia
nauczycieli nieposiadających stopnia awansu zawodowego na podstawie
umowy na czas określony, po roku po spełnieniu określonych warunków
umowa na czas nieokreślony ( przyspieszone zostanie dokonanie oceny pracy
i przeprowadzenie zajęć przez nauczyciela )
Wzmocnienie roli mentora.
Wydłużony zostanie termin dokonywania oceny pracy po rozwiązaniu lub
wygaśnięciu stosunku pracy oraz w przypadku przeniesienia nauczyciela do
innej pracy z 21 na 30 dni roboczych.
GODZINY PONADWYMIAROWE
Uregulowanie przypadków , w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo
do wynagrodzenia za przydzielone ale NIEZREALIZOWANE GODZINY
PONADWYMIAROWE ( np. wycieczki szkolne )
Nasza propozycja :
obowiązujące do 1992 r. brzmienie przepisu art. 35 ust 4 ustawy Karta
Nauczyciela jednoznacznie określało, że wynagrodzenie za godziny
ponadwymiarowe przydzielone nauczycielowi w planie organizacyjnym szkoły
wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z
uwzględnieniem dodatków , o których mowa w art. 34, również w wypadku
usprawiedliwionego nieodbycia zajęć.
Jednak ustawą z czerwca 1992 r. o zmianie ustawy KN przepis ten został
zmieniony zgodnie z koncepcją przeniesienia dotychczasowych regulacji
ustawowych dotyczących czasu pracy i wynagradzania nauczycieli do układu
zbiorowego pracy. W późniejszym czasie nie powrócono już do uregulowania
w ustawie zasad wypłacania wynagrodzenia za nieodbyte godziny
ponadwymiarowe, ustawodawca przyjął bowiem, że materia ta zostanie objęta
zakresem przedmiotowym regulaminów, o których mowa w art. 30 ust. 6 KN.
Jednak w ustawie Karta Nauczyciela brak delegacji ustawowej do
wprowadzania zapisów w rozporządzeniu lub w regulaminie, w związku z czym
od wielu lat posługujemy się opiniami, interpretacjami które nie są wiążące.
Uregulowanie sposobu ROZLICZANIA GODZIN PONADWYMIAROWYCH w
str. 3
tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy
nauczyciela lub w dni ustawowo wolne od pracy oraz w tygodniach, w których
zajęcia rozpoczynają się lub kończą w środku tygodnia, wyrok SN I PSKP
26/23)
z 18 października 2023 r. wskazuje na luki aksjologiczne.
Sąd Najwyższy rozpoznający skargę podziela to stanowisko, jak również i
konstatację, że brak unormowania w zakresie obniżenia obowiązkowego
pensum nie może zostać zakwalifikowany jako luka rzeczywista, która
wymagałaby wypełnienia w drodze analogii z przepisów Kodeksu pracy. Może
on być rozpatrywany jedynie w kategoriach luki aksjologicznej, a więc braku
regulacji, którą uważa się za słuszną i pożądaną. Taka luka może być
wypełniona tylko w drodze odpowiedniego działania ustawodawcy, a nie w
drodze wykładni prawa.
W tym przypadku panuje pełna dowolność, nierówne traktowanie i
dyskryminacja. Nauczyciele szkół resortowych i w
części organów
prowadzących mają właściwe rozliczenie godzin ponadwymiarowych, w innych
nauczyciele są pozbawienie dni ustawowo wolnych od pracy, ponieważ w
tygodniu gdy one przypadają dla ustalenie godzin ponadwymiarowych i tak
muszą wypracować pełen wymiar czasu pracy,
Wyeliminowanie przypadków przydzielania nauczycielom DORAŹNYCH
ZASTĘPSTW za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie w którym
powinni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć – szczególnie nauczyciele nietablicowi .
URLOP DLA PORATOWANIA ZDROWIA
Umożliwienie nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje
mniej niż rok skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie
uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.
To jednak zmierza do faktycznej likwidacji urlopów dla poratowania zdrowia
dla dużej grupy nauczycieli. W tym roku nie może skorzystać z tego
uprawnienia 18 tysięcy nauczycieli, w przyszłym już 50 tysięcy i tak będzie to
postępowało . Z urlopu będą mogli co do zasady korzystać tylko młodzi
nauczyciele, czyli Ci co przekroczyli 7 lat pracy, ale mają mniej niż 29 lat
pracy, oczywiście przy spełnieniu określonych warunków. Urlopom dla
poratowania zdrowia sprzeciwiają się samorządy, bo to ich koszt.
str. 4
Art. 49 KN – sposób ustalania środków na NAGRODY DLA NAUCZYCIELI
BUDŻETY WOJEWODÓW – brak wytycznych w jaki sposób ustalać je dla
poszczególnych wojewodów. Proponuje się by środki były wyodrębniane w
wysokości proporcjonalnej do liczby nauczycieli zatrudnionych w danym
województwie
POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNE – bez możliwości przekazywania
prowadzenia postępowań Kuratorom oświaty – prace będą kontynuowane.
KWALIFIKACJE : EDUKACJA ZDROWOTNA – absolwenci studiów I i II
stopnia lub jednolitych studiów magisterskich edukacja zdrowotna, zdrowie
publiczne, absolwenci studiów przygotowujących do wykonywania zawodów
medycznych ( posiadający przygotowanie pedagogiczne, nauczyciele którzy
ukończyli studia podyplomowe z zakresu edukacji zdrowotnej, oraz
nauczyciele biologii, przyrody, w-f, wychowania do życia w rodzinie,
psychologowie. Możliwe będzie prowadzenie zajęć przez zespół nauczycieli.
NAUCZYCIELE PRZEDSZKOLA – kwalifikacje do pracy z dziećmi do lat 5
posiadaliby absolwenci pedagogiki opiekuńczo – wychowawczej i pedagogiki
specjalnej.
W okresie przejściowym – studenci IV i V roku studiów magisterskich
prowadzonych zgodnie z nowym standardem kształcenia na kierunku
pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna ( ZNP obstaje, że za zgodą
Kuratora Oświaty tak jak w przypadku szkoły )
PEDAGODZY SPECJALNI – zniesienie ograniczenia czasowego, pedagodzy
specjalni, którzy mieli kwalifikacje na podstawie przepisów przejściowych do
dnia 31 sierpnia 2026 r. , będą je mieli na stałe.
NAUCZANIE PLASTYKI I MUZYKI – nauczyciel, który ukończył dowolne
studia, posiada przygotowanie pedagogiczne i jest absolwentem szkoły
muzycznej II stopnia lub liceum plastycznego.
PLACÓWKI OŚWIATOWO – WYCHOWAWCZE – kwalifikacje do
prowadzenia zajęc rozwijających zainteresowania uczniów i ich hobby będzie
miał nauczyciel posiadający kwalifikacje, w tym przygotowanie pedagogiczne
do nauczania dowolnego przedmiotu lub prowadzenia dowolnych zajęć,
STUDIA PODYPLOMOWE będą mogli podejmować wszyscy nauczyciele
niezależnie od czasu, w którym ukończyli studia i uzyskali kwalifikacje
str. 5
nauczyciela – likwidacja związku z kształceniem realizowanym na podstawie
standardów kształcenia obowiązujących od 2004 r.
DORADCY METODYCZNI – środki na doskonalenie zawodowe nauczycieli
również na finansowanie wydatków związanych z zatrudnianiem nauczycieli w
celu realizacji zadań doradcy metodycznego.
Uelastycznienie warunków zatrudnienia doradców metodycznych,
uczestnictwo w zajęciach prowadzonych przez nauczycieli odbywających
przygotowanie do zawodu,
wymóg bardzo dobrej oceny pracy
PIP
Godziny ponadwymiarowe , możliwość przydziału godzin ponadwymiarowych
również nauczycielom którzy nie realizują programu nauczania.
Szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw – teraz art. 30 ust. 6 organ
prowadzący, będzie uregulowanie w KN
Przesunięcie terminu wypłaty wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe do
5 dnia następnego miesiąca
Plan zajęć różny w poszczególnych okresach roku szkolnego –
doprecyzowanie przepisu art. 42 ust. 7 KN dotyczy tylko nauczycieli klas
maturalnych, a wykorzystywany jest przez dyrektorów i organy prowadzące w
sposób nieuprawniony.
Zajęcia w dniu wolnym od pracy art. 42c ust. 3 KN dodanie również zajęć
opiekuńczo – wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania
uczniów , o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy KN
Ewidencja czasu pracy
Art. 149. [Ewidencja czasu pracy] – mamy wątpliwości co do powiązania
ewidencji czasu pracy z art. 149 Kodeksu pracy
§ 1.
Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów
prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z
pracą. Pracodawca udostępnia tę ewidencję pracownikowi, na jego żądanie.
§ 2.
str. 6
W stosunku do pracowników objętych systemem zadaniowego czasu pracy,
pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz
pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub za pracę w
porze nocnej nie ewidencjonuje się godzin pracy.
Zgodnie z deklaracjami ministerstwa zmiany mają być wprowadzone od 1 września
2025 i częściowo od 2026 roku. Prace grup roboczych będą trwały nadal.
Wiceprezes ZG ZNP
Urszula Woźniak